De parate executie is het uitoefenen van een pandrecht of hypotheekrecht doordat de pandhouder of hypotheekhouder de verpande of verhypothekeerde zaak verkoopt. Hij of zij mag dan vervolgens verhalen op de verkoopopbrengst. Voor een parate executie is niet eerst een voorafgaande uitspraak van de rechter en beslaglegging nodig. Zonder zekerheidsrecht is dat wel nodig.
Voor een parate executie moet de pandgever of hypotheekgever wel eerst in verzuim zijn met de voldoening van hetgeen waarvoor het pand of hypotheek tot waarborg strekt. Bijvoorbeeld als de pand- of hypotheekgever niet (tijdig) rente betaalt of de schuld aan de pandhouder of hypotheekhouder aflost.
