Arbitrage is een vorm van rechtspraak. In plaats van gewone rechters spreken deskundigen uit de branche het recht. Partijen kunnen contractueel afspreken dat ze kiezen voor deze vorm van geschillenbeslechting. Het is vaak goedkoper en sneller dan gewone rechtspraak. Wat houdt arbitrage precies in en wat zijn de gevolgen?
Wat spreek je af
In een arbitrageclausule spreek je met elkaar af dat jullie eventuele geschillen niet aan de rechter, maar aan een arbiter voor zullen leggen. Arbitrage is een alternatief voor een procedure bij de rechter. Een arbiter is een onafhankelijke deskundige die een oordeel zal geven over het geschil. Deze vorm van recht spreken is eigenlijk een soort geprivatiseerde rechtspraak. Zeker voor partijen met veel bijna dezelfde contracten zijn er voordelen aan deze alternatieve geschillenbeslechting.
Eén van de voordelen is dat de arbiter (meestal) meer kennis heeft van specifieke en technische zaken dan de gewone rechter. Daarnaast kan naleving van de uitspraak door partijen worden afgedwongen. Ook een arbiter moet zich bij zijn of haar uitspraak houden aan de wet.
Het nut van een arbitrage uitspraak
In een aannemingsovereenkomst zie je vaak dat is bepaald dat geschillen worden voorgelegd aan de Raad van Arbitrage voor de Bouw. Je kan met elkaar overeenkomen dat je geschillen voorlegt aan een arbiter. Als dan één van de partijen alsnog naar de gewone rechter (rechtbank) stapt, dan moet die rechter zich onbevoegd verklaren. Hij of zij zal de zaak dan niet behandelen.
Afdwingen nakoming arbitraal vonnis
Een arbitraal vonnis kan je, net als een uitspraak van de rechtbank, tenuitvoerleggen. Dat betekent dat je kunt afdwingen dat een partij bijvoorbeeld een regeling nakomt die de arbiter in zijn of haar uitspraak heeft vastgesteld.
Let op: tenuitvoerlegging van een arbitraal vonnis is pas mogelijk nadat de rechtbank op verzoek van een partij verlof heeft verleend. Je kan dus niet zomaar naar de deurwaarder stappen om nakoming van een arbitraal vonnis af te dwingen. Dat kan met een vonnis van een rechtbank wel. Als de wederpartij het arbitraal vonnis vrijwillig nakomt is er geen probleem.
Toetsing arbitraal vonnis
Als de arbiter jou gelijk heeft gegeven betekent dat niet ook altijd dat je verlof kunt krijgen om uitvoering van het arbitraal vonnis af te dwingen. Soms kan een rechter namelijk bepalen dat een arbitraal vonnis ‘gebrekkig’ is, omdat die bijvoorbeeld in strijd is met de wet. De rechter kijkt daarbij alleen naar zeer fundamentele punten en zal het geschil dus niet inhoudelijk opnieuw gaan behandelen. Je mag er van uitgaan dat je voor een uitspraak van bekende scheidsgerechten altijd verlof kunt krijgen.
